Công tác hoàn thiện trong xây dựng - Thi công nghiệm thu - P4

4.  Công tác ốp

 

1. 1. Công tác ốp bảo vệ và ốp trang trí công trình có thể tiến hành trước khi lắp ghép kết cấu và phụ thuộc vào đặc điểm của loại vật liệu ốp, quy trình công nghệ chế tạo kết cấu và trình tự công việc ghi trong thiết kế thi công công trình.

 

1. 2. Đối với những công trình xây bằng gạch và vật liệu ốp bằng gạch nung, gạch gốm hay các tấm đá thiên nhiên, công tác ốp bề mặt công trình có thể tiến hành đồng thời với công tác xây tường.

 

1. 3. Những kết cấu lắp ghép, chế tạo sẵn trong nhà máy công tác ốp được thực hiện ngay trong khi đúc cấu

 

1. 4. Khi ốp trang trí bên ngoài và bên trong công trình bằng các loại vật liệu gỗ, gạch gốm, tấm sứ, tấm đá thiên nhiên hay nhân tạo, tấm nhựa thông tổng hợp… thường được tiến hành sau khi côngtác xây lắp kết cấu đã hoàn thành.

 

1. 5. Bề mặt của kết cấu được ốp trang trí hay ốp bảo vệ theo phương thẳng đứng không được nghiêng lệch vượt quá giá trị cho phép quy định đối với kết cấu bê tông cốt thép và kết cấu gạch đá.

 

1. 6. Trước khi tiến hành ốp bề mặt bên trong và bên ngoài công trình cần phải kết thúc công việc có liên quan để tránh va chạm làm hư hỏng hay ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt ốp.

 

1. 7. Trước khi ốp lên mặt kết cấu bê tông hay gạch đá bằng các viên gạch tráng men, phiến đá thiên nhiên, trên bề mặt nền ốp phải được kẻ ô định vị.

 

Nếu mặt ốp là hoa văn trang trí thì mỗi ô phải xác định tọa độ tương ứng với chi tiết của hoa văn theo thiết kế. Kích thước các ô phụ thuộc vào độ phức tạp của hoa văn.

 

1. 8. Khi ốp những tấm vật liệu có kích thứoc lớn cần phải dùng các phương tiên cơ giới. Hệ thống dàn giáo để thi công phải thật chắc chắn và không ảnh hưởng đến hoạt động của thiết bị khi ốp.
       
   9. Những phiến vật liệu và sản phẩm có trọng lượng lớn hơn 50kg, khi chuyển vào vị trí mặt ốp không nên dùng tay mà nên dùng các phương tiện luân chuyển cơ giới hay bán cơ giới.
       
   10. Vật liệu ốp tự nhiên hay nhân tạo khi đưa đến hiện trường phải được bao gói theo đúng quy cách, có dán nhãn, ghi rõ kích thước, trủng, loại, màu săc…

 

1. 11. Để bảo đảm độ bám dính tốt giữa tấm ốp và kết cấu, mặt sau của tấm ốp phải được làm sạch. Trước khi ốp phải tạo sau bề mặt ốp (hay láng nhanh qua mặt nước) sau đó mới phết lớp vữa gắn kết.
        
   12. Những chi tiết ốp bằng đá thiên nhiên khi thi công phải chọn và sắp xếp các tấm kề nhau, sao cho phù hợp về màu sắc, độ bóng, hài hòa về đường vân, theo hướng dẫn của kiến chúc sư thiết kế.
        
   13. Khi ốp những tấm đá thiên nhiên hay nhân tạo có kích thước lớn và có trọng lượng trên 5kg, việc gắn chặt vào kết cấu phải dùng các móc bằng kim loại hay hệ định vít, bulông điều chỉnh. Kích thước mạch vữa được xác định bằng các nẹp và nệm gỗ. Khoảng trống giữa kết cấu và tấm ốp được đổ đặc vữa xi măng cát. Mạch giữa các tấm phải chít đầy bằng vữa xi măng.
        
   14. khi ốp các kết cấu có diện tích lớn, việc định vị tọa độ các tấm ốp phải dựa vào kết cấu chịu lực. Trên khung thép có đặt các móc hay bulông liên kết và điều chỉnh cho mỗi tấm ốp. Việc chèn vữa vào khoảng tróng giữa kết cấu và tấm ốp phải làm ngay với từng hàng ốp.
        
   15. Khi ốp trạng trí bên trong công trình bằng vật liệu gỗ tấm hay gỗ thanh phải bố trí bệ khung gỗ làm giá liên kết và định vị cho mặt ốp. Hệ khung này liên hệ chặt chẽ với kết cấu chịu lực bê tông cốt thép hay gạch đá nhờ chi tiết đặt sẵn. Các thanh và tấm gỗ ốp được phép bằng định đóng hoặc định vít gỗ.
        
   16. Trước khi thi công ốp, phải kiểm tra độ phẳng của mặt ốp. Nếu mặt ốp có độ lồi lõm lớn hơn 15mm cần phải trát phẳng bằng vữa xi măng. Trường hợp sử dụng mát tít làm vật liệu gắn (các tấm thủy tinh, tấm nhựa tổng hợp) phải dùng thước 1m kiểm tra, lúc đó khe hở giữa thước và bề mặt ốp không quá 3mm.
        
   17. Trước khi gắn các tấm ốp vào mặt ngoài của các đường ống kĩ thuật như ống thông hơi, thông gió, thông khói, kênh máng cho thiết bị làm lạnh và ở những nơi nhiệt độ thay đổi thường xuyên, cần phải bọc quanh mặt ốp của kết cấu một lớp lưới thép.
        

Đoạn lưới bọc phải phù hợp quá ra ngoài phạm vi các đường ống kĩ thuật ít nhất 15cm. Những chi tiết cấu tạo đặc biệt khác cần được đề cập và có chỉ dẫn cụ thể trong bản vẽ thi công.
 

1. 18. Vữa dùng cho công tác ốp, không sử dụng xi măng mác thấp hơn 30N/mm². để bảo đảm chất lượng vữa ốp về cường độ và thời gian thao tác, vữa xi măng phải có tỉ lệ nước/xi măng thấp và sử dụng thêm phụ gia hóa dẻo.
        
   19. Độ dẻo của vữa xi măng cát để dùng cho công tác ốp phải đạt từ 5 - 6cm.

 

Đối với vữa xi măng cát dùng để lát các tấm đá thiên nhiên cần có độ sụt từ 6 -8cm. Vữa dùng để chèn mạch và khoảng trống giữa kết cấu và tấm ốp cần có độ sụt từ 8 -10cm.
 

1. 20. Khi tiến hành công tác ốp cần phải bảo quản vữa và độ dính kết của vữa trong suốt thời gian ốp.

 

Vữa xi măng đã nhào trộn xong cần phải sử dụng ngay trong vòng một giờ, trường hợp vữa chế tạo ở nơi khác đưa đến hiện trường trước khi sử dụng phải nhào trộn lại và phải đạt độ dẻo cần thiết.

1. 21. Khi xây tường bao che bằng gạch, nếu ốp bằng gạch men hay gạch gốm, sứ cần phải lưu ý đến sự khác nhau về sự truyền tải trọng lên kết cấu và phần ốp, giữa mạch xây đá và mạch ốp không giống nhau về trị số biến dạng do co ngót của vữa. Các mạch ốp ngang cần phải chít no vữa ngay trong quá trình ốp và xây, ở phạm vi chiều cao tường cho phép không quá 10m.
        

Trong trường hợp chiều cao tường ốp vượt quá 10m, những hàng mạch vữa bên dưới phải để khuyết, đợi đến khi tải trọng của công trình truyền lên tường đạt 85% lúc đó mới chít đầy vữa ở các mạch đó.
 

Những mạch đứng của mạch ốp lên chít no vữa ngay trong quá trình xây dựng.
 

1. 22. Độ phẳng của mặt ốp hoàn thiện không được sai lệch vượt quá các trị số ghi trong bảng 4

 

1. 23. Khi ốp xong từng phần hay toàn bộ bề mặt kết cấu phải làm sạch các vết bẩn ố, vữa trên bề mặt ốp. Việc làm sạch bề mặt ốp chỉ nên tiến hành sau khi vữa gắn mạch ốp đã đóng rắn, tránh vôi vữa long mạch ốp trong quá trình vệ sinh.

 

1. 24. Để tránh hiện tượng nước mưa làm ố mạch, đòi hỏi các cạnh gờ của chi tiết mái, đường viền sêno… phải có độ dốc hướng ra ngoài công trình.

 

1. 25. Ngay sau khi kết thúc công tác ốp, ngoài việc làm sạch bề mặt công trình, cần phải tiến hành các công việc hoàn thiện khác có liên quan trực tiếp đến chất lượng bề mặt ốp như công tác mài, đánh bóng…

 

1. 26. Những khuyết tật trên bề mặt ốp, có thể sửa bằng cách trát mái tít hay vữa xi măng, cần pha trộn màu vữa cho phù hợp với màu sắc của nển ốp.

 

1. 27. Công tác ốp tường mặt trong công trình bằng gạch men kính, gạch gốm, sứ, gạch thủy tinh, tấm nhựa, tấm đá các loại… được phép tiến hành sau khi tải trọng của công trình truyền lên tường đạt 65% tải trọng thiết kế.

 

1. 28. Khi gắn các tấm ốp là gạch men kính, gạch thủy tinh, gạch sứ… bằng vữa xi măng cát, trên kết cấu trát một lớp vữa mỏng, đồng thời mặt sau tấm ốp phết lớp vữa dầy không quá 3mm. Tiếp theo ốp tấm vào kết cấu bằng cách ấn hay vỗ nhẹ tay đưa tấm ốp về vị trí đã được định vị theo ô lưới kẻ sẵn.

 

1. 29. Khi dùng mattít để gắn các tấm ốp bằng sứ, thủy tinh hay nhựa tổng hợp, bề mặt kêt cấu phải gia công phẳng. không được xoa nhẵn mặt lớp trát màu mà phải khía thành ô lưới quả trám. khoảng cách giữa các mặt khía không quá 5cm và không lớn hơn kích thước của tấm ốp. Độ dầy lớp mattít gắn tấm ốp không được quá 3mm.

 

1. 30. Bề dầy lớp vữa gắn các viên gạch sứ và các tấm ốp tương tự không được lớn hơn 15cm và không nhỏ hơn 7mm.

 

1. 31. Khi tiến hành ốp mặt trong công trình bằng các tấm đá thiên nhiên, nếu chiều dài tấm nhỏ hơn 10mm thì chỉ cần gắn bằng vữa xi măng cát có độ sụt từ 9 đến 10cm. Việc ốp thực hiện theo hàng ngang. Nếu chiều dày tấm lớn hơn 10cm thì cần bố trí các móc đỡ bằng tấm kim loại.

 

1. 32. Trước khi ốp mặt công trình, phải hoàn thành công tác lợp mái và công việc chống thấm cho các kết cấu bao che phía trên diện tích ốp, công tác lắp các khuôn cửa sổ, cửa ra vào cũng như các công việc khác ở chỗ khuất, sau khi đã ốp mặt tường. Công tác ốp phải hoàn thành xong trước khi tiến hành láng màu.

 

1. 33. Sau khi thi công xong, mặt ốp phải đạt các yêu cầu sau:

 

• Tổng thể mặt ốp phải đảm bảo đúng hình dáng và kích thước hình học.
• Vật liệu ốp (gạch tấm các loại) phải đúng quy cách về kích thước và màu sắc, không cong vênh, sứt mẻ, kích thước khuyết tật trên mặt ốp không được vượt quá các trị số cho phép trong tiêu chuẩn hay quy định của thiết kế.
• Những hình ốp, đường nét hoa văn trên bề mặt ốp phải đúng theo thiết kế.
• Màu sắc của mặt ốp bằng vật liệu nhân tạo phải đồng nhất. Mặt ốp bằng vật liệu thiên nhiên cũng phải đồng nhất và sắp xếp các tấm sao cho hài hòa về màu sắc và đường vân.
• Các mạch vữa ngang và dọc phải sắc nét, thẳng, đều đặn và đều vữa.

 

Vữa đệm giữa kết cấu và tấm ốp phải chắc đặc. Khi vỗ trên mặt ốp không có tiếng bộc. Những viên bị bộp phải ốp lại.

-   Trên mặt ốp không được có vết nứt, vết ố của sơn hay vôi, vữa, vết nứt ở các gốc cạnh tấm    

         ốp không lớn hơn 1mm.
-   Khi kiểm tra bằng thước dài 2m đặt áp vào mặt ốp, khe hở giữa thước và mặt ốp không

        được quá 2 mm.
-  Giá trị của sai số cho phép đối với bề mặt ốp khi kiểm tra nghiệm thu công trình cho trong

        bảng 4.