Kiểm tra va chạm xung đột trong BIM (Clash Detection) – Cách phát hiện và xử lý hiệu quả

Các bước kiểm tra va chạm xung đột trong BIM

Bước kiểm tra va chạm xung đột là bước quan trọng trong quy trình thiết kế công trình sử dụng Building Information Modeling (BIM). Bài viết này sẽ giải thích xung đột trong BIM là gì, các loại va chạm phổ biến, cách phát hiện và xử lý hiệu quả, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng thi công.

Xung đột trong BIM là gì?

Xung đột trong BIM xảy ra khi các thành phần trong mô hình 3D (kiến trúc, kết cấu, MEP) chồng lấn, giao nhau hoặc bố trí không hợp lý. Những lỗi này khó phát hiện trên bản vẽ 2D nhưng dễ nhận diện qua mô hình BIM 3D.

Hiểu đơn giản về va chạm trong mô hình BIM 3D

Trong quá trình thiết kế bằng phần mềm BIM, các bộ môn như kiến trúc, kết cấu, điện, nước, và điều hòa (MEP) cùng làm việc trên một mô hình 3D. Va chạm trong BIM xuất hiện khi:

• Hai đối tượng chiếm cùng không gian (ống nước xuyên dầm).
• Thiết bị bố trí sai vị trí kỹ thuật (quạt gió cắt ngang hệ thống điện).
• Thiếu không gian bảo trì (máy điều hòa đặt sát tường).

Những lỗi này gây tốn kém nếu không được phát hiện trước khi thi công. Mô hình BIM 3D giúp trực quan hóa và phát hiện sớm các vấn đề.

Ví dụ minh họa về xung đột trong BIM

Dưới đây là các tình huống xung đột trong BIM phổ biến:

• Ống nước xuyên qua dầm bê tông: Lỗi này xảy ra khi kỹ sư MEP không kiểm tra vị trí dầm, dẫn đến đục phá hoặc sửa đổi tốn kém khi thi công.
• Thiết bị điều hòa sát tường: Không đủ không gian bảo trì, gây khó khăn trong vận hành, được gọi là xung đột mềm.
• Bóng đèn và ống sprinkler cùng vị trí: Hai hệ thống chồng lấn tại trần, ảnh hưởng đến an toàn và thi công.

Mô hình BIM 3D giúp phát hiện các lỗi này dễ dàng nhờ khả năng trực quan hóa từng chi tiết.

Kiểm tra xung đột trong BIM là gì?

Kiểm tra xung đột trong BIM (Clash Detection) là quá trình sử dụng phần mềm để phân tích và phát hiện các va chạm trong mô hình BIM giữa các bộ môn thiết kế như kiến trúc, kết cấu, và MEP.

Clash Detection là gì trong quy trình BIM?

Clash Detection sử dụng phần mềm để:

• Phát hiện các đối tượng giao nhau (ống xuyên dầm).
• Kiểm tra sai lệch thứ tự thi công (thiết bị lắp trước kết cấu).
• Đảm bảo khoảng cách lắp đặt và bảo trì.

Quá trình này giúp phát hiện lỗi ngay trong giai đoạn thiết kế, giảm chi phí và thời gian thi công. Các phần mềm phổ biến bao gồm Navisworks, Revit, và Quản lý dự án 360.

Lợi ích của kiểm tra va chạm xung đột trong BIM

Kiểm tra xung đột BIM mang lại nhiều lợi ích thiết thực, từ giảm rủi ro đến nâng cao chất lượng công trình.

Giảm rủi ro phát sinh khi thi công

Phát hiện lỗi sớm qua Clash Detection giúp tránh đục phá, sửa chữa tại công trường, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tiến độ.

Phối hợp chính xác giữa các bộ môn

Kiểm tra xung đột BIM đảm bảo các mô hình kiến trúc, kết cấu, và MEP tương thích, tránh chồng lấn. Điều này tạo ra mô hình BIM phối hợp hoàn chỉnh.

Tăng hiệu quả trao đổi giữa các bên

Báo cáo Clash Detection cung cấp thông tin chi tiết về vị trí và loại xung đột, giúp tư vấn, thiết kế, và thi công phối hợp nhanh chóng.

Nâng cao chất lượng thiết kế

Mô hình BIM không xung đột đảm bảo thi công đúng thiết kế, giảm điều chỉnh thực địa, hỗ trợ các bước như BIM 4D (tiến độ) và BIM 5D (chi phí).

 

Các loại xung đột thường gặp trong BIM

Xung đột trong BIM được chia thành ba loại chính: xung đột cứng, xung đột mềm, và xung đột tiến độ.

Xung đột cứng (Hard Clash) – Va chạm vật lý

Xung đột cứng xảy ra khi hai đối tượng chiếm cùng không gian trong mô hình BIM 3D:

• Ống nước xuyên qua dầm.
• Ống gió va vào cột.
• Đường ống chữa cháy chặn thang máy.

Những lỗi này cần được xử lý ngay trong thiết kế để tránh chi phí phát sinh.

Xung đột mềm (Soft Clash) – Không đủ không gian vận hành

Xung đột mềm liên quan đến khoảng cách kỹ thuật hoặc bảo trì:

• Máy điều hòa không có không gian mở nắp.
• Tủ điện đặt quá gần cột.
• Thiết bị MEP thiếu khoảng trống thoát nhiệt.

BIM 3D giúp phát hiện các lỗi này nhờ mô phỏng không gian trực quan.

Xung đột tiến độ (Workflow Clash) – Sai thứ tự thi công

Xung đột tiến độ xảy ra khi trình tự lắp đặt không hợp lý:

• Lắp trần trước khi đi ống điều hòa.
• Thi công MEP trước khi hoàn thiện kết cấu.

Sử dụng BIM 4D giúp phát hiện và điều chỉnh các lỗi này.

Quy trình kiểm tra va chạm xung đột trong BIM – 5 bước hiệu quả

Dưới đây là quy trình kiểm tra xung đột BIM gồm 5 bước đơn giản:

Bước 1: Tạo mô hình tổng hợp (Federated Model)

Thu thập các mô hình từ kiến trúc, kết cấu, và MEP, gộp thành mô hình BIM phối hợp để kiểm tra va chạm.

Bước 2: Chạy phần mềm Clash Detection

Sử dụng các phần mềm như Navisworks Manage, Revit Interference Check, hoặc Quản lý dự án 360 để quét và phát hiện xung đột.

Bước 3: Phân loại và xem xét lỗi

Phần mềm hiển thị danh sách xung đột, được phân loại theo mức độ nghiêm trọng và bộ môn để dễ xử lý.

Bước 4: Báo lỗi và phân công

BIM Coordinator xuất báo cáo (BCF hoặc Excel), giao lỗi cho các bộ môn để cập nhật và điều chỉnh mô hình.

Bước 5: Kiểm tra lại mô hình

Chạy lại Clash Detection để đảm bảo mô hình không còn lỗi (Clash Free) trước khi thi công.

Dùng thử phần mềm BIM ngay! liên hệ Mr Thắng 090 336 7479

Lưu ý và lợi ích khi kiểm tra xung đột trong BIM

Kiểm tra xung đột BIM (Clash Detection) là bước quan trọng giúp phát hiện va chạm giữa các bộ môn trong mô hình 3D. Để đạt hiệu quả cao, cần tuân thủ một số nguyên tắc kỹ thuật và phối hợp. Đồng thời, việc kiểm tra sớm mang lại nhiều lợi ích rõ ràng trong thiết kế và thi công.

Kiểm tra theo từng cặp bộ môn cụ thể

Luôn thực hiện kiểm tra va chạm riêng từng bộ môn, như kết cấu – MEP, kiến trúc – cơ điện, giúp tránh nhầm lẫn và dễ xử lý.

Đặt tên mô hình đúng chuẩn để dễ quản lý

Sử dụng quy tắc đặt tên rõ ràng theo bộ môn và phiên bản giúp lọc dữ liệu nhanh, xuất báo cáo chính xác và hỗ trợ phối hợp hiệu quả.

Kiểm tra định kỳ theo tiến độ thiết kế

Nên thực hiện clash detection sau mỗi lần cập nhật mô hình. Việc kiểm tra định kỳ giúp đảm bảo chất lượng mô hình BIM luôn được kiểm soát.

Ưu tiên sử dụng định dạng BCF để báo lỗi

Định dạng BCF giúp gắn lỗi vào vị trí va chạm trong mô hình, hỗ trợ phản hồi nhanh và giảm sai sót trong phối hợp giữa các bộ môn.

Giảm chi phí sửa chữa ngoài hiện trường

Phát hiện va chạm ngay từ mô hình giúp tránh đục phá, làm lại, từ đó tiết kiệm chi phí, nhân công và đảm bảo tiến độ.

Tăng độ chính xác và đồng bộ bản vẽ

Clash detection giúp bản vẽ các bộ môn ăn khớp hoàn toàn, giảm sai lệch khi thi công, và tăng độ tin cậy của hồ sơ thiết kế.

Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bên

Việc trao đổi qua mô hình 3D giúp tư vấn – thiết kế – nhà thầu hiểu rõ vấn đề, rút ngắn thời gian phản hồi và xử lý lỗi nhanh hơn.

Cải thiện chất lượng thi công và vận hành

Mô hình BIM sạch lỗi hỗ trợ thi công đúng quy trình, đồng thời là cơ sở dữ liệu đáng tin cậy cho quản lý và bảo trì công trình về sau.

Kết luận

Kiểm tra va chạm xung đột trong BIM là bước không thể thiếu để phát hiện lỗi thiết kế sớm, tiết kiệm chi phí, và nâng cao hiệu quả thi công. Hãy thực hiện Clash Detection định kỳ với quy trình rõ ràng để đảm bảo mô hình BIM chất lượng.

Tham khảo thêm:

+ Phần mềm Quản lý dự án 360 tích hợp BIM - CDE

+ BIM là gì? Xu hướng 2025 và quy định tại Việt Nam

+ Chi phí BIM cho Chủ đầu tư và tư vấn thiết kế

+ CDE trong ISO 19650: Quy trình hay giải pháp công nghệ

Dùng thử phần mềm Quản lý dự án tích hợp BIM Mr Thắng 090 336 7479

THÔNG TIN LIÊN HỆ CÔNG TY TBT VIỆT NAM

• Trụ sở: 122 Lê Lai, khu 4, P. Bắc Sơn, TX Bỉm Sơn, Thanh Hóa
• VP Hà Nội: Phòng 219, CT 5B, KĐT Xa La, Thanh Trì, Hà Nội
• VP TP.HCM: 36/31A/12, Đường số 4, KP6, Hiệp Bình Phước, TP. Thủ Đức, TP.HCM
• Hotline: 0787 64 65 68 | 096 636 0702 | 091 222 4669